Voor het eerst varen met je zelfgebouwde schip, dat is echt geweldig!

Eduard Kerstiens bouwt een schip van gemodificeerde mortel. We ontmoetten hem omdat hij bij Grouttech kwam aankloppen voor de aanschaf van een grote partij speciale vezelversterkte PCC mortel, en ook nog een specifieke pomp van Grouttech wilde huren om de mortel op een stalen mattenwerk te spuiten. Toen onze verkoopadviseur Hans Renkema lucht kreeg van dit project, was hij natuurlijk geïntrigeerd en is hij diverse keren in Dokkum op de werf gaan kijken. Graag stellen we ook u aan deze bijzondere scheepsbouwer voor.

Eduard is een groot liefhebber van het tekenen en ontwerpen van zeilboten. Nu is het niet makkelijk om daarmee je brood te verdienen. “Tenzij”, zo zegt hij, “je eerst een vervelende opleiding doet, zodat je in dienst kunt bij een botenbouwer waar je dan honderd keer ongeveer dezelfde boot mag ontwerpen”. Kerstiens heeft daar geen zin in. Dus als hij een door hemzelf getekende boot ook echt wil zien varen, dan zal hij hem eigenhandig moeten bouwen.

Maar is een model dan niet genoeg?
“Natuurlijk kan ik wel een model bouwen, en dat heb ik ook diverse malen gedaan. Maar als een model goed zeilt, zegt dat nog niets over het werkelijke ding. Dus bouw ik ook boten op ware grootte. Voor het eerst het water op met een zelfgebouwd schip, en als het dan goed zeilt… dat is echt geweldig! Dit is de derde die ik bouw van eigen tekening en volgens mijn eigen stabiliteitsberekeningsmodel. De eerste twee waren maar zeven meter lang. Het waren ook eigenlijk meer proefprojecten voor het schip dat ik nu bouw. Beide testscheepjes deden het prima. Daarom durf ik nu deze aan. Dit zeewaardige woonschip wordt 20 meter.”

Hoe gaat het schip heten?
“Foe Yong Hai! Het wordt namelijk een Chinese jonk. Een hoog schip, waarbij de verschansing aan de voorkant zo'n 3.30 m uit het water komt, en aan de achterkant zelfs nog een meter meer. Met als voordeel dat ik binnen in alle kamers stahoogte heb. Het is niet makkelijk om een jonk te bouwen, want er zijn geen officiële maattekeningen van. Alleen oude prenten. Het schip krijgt uiteindelijk ook zijzwaarden, een uitvinding van de chinezen. En het tuig is ook Chinees. Alleen onder water komt een toevoeging, want een schip met een platte bodem en zwaarden kan wel goed draaien, maar niet zo goed rechtuit varen. Dan blijf je corrigeren. Daarom krijgt de Foe Yong Hai een gigantische kielbalk van 12 ton, die de vaareigenschappen moet verbeteren.”

Waarom beton?
Als je helemaal met niks begint, kun je zelf bedenken wat je wilt. Houten schepen zijn altijd lek, of je moet er epoxyhars overheen smeren. Dat heb ik wel eens geprobeerd, maar ik heb een hekel aan onderhoud, en dan gaat het hout aan de binnenkant toch rotten. Kortom, hout in zoet water is onderhoudstechnisch een crime. Maar hetzelfde geldt voor metaal in zeewater. Ook daar blijf je schuren en schilderen in de strijd tegen roest. Vandaar beton. Mijn jonk krijgt een onderhoudsvrije romp.

Hoe ging het bouwproces?
Ik heb eerst de boot van hout gebouwd, en daar heel veel bewapening op getimmerd. 100 matten van 2x3 meter, met in totaal zo'n 20.000 laspunten. Vervolgens het hele zaakje volgespoten met PCC mortel, met behulp van de Grouttech P06 mortelpomp, een systeem dat mortel en water mengt, in een slang perst en aan het eind van een 20 meter lange slang via een spuitkop op de ondergrond wordt gespoten.

Wat voor mortel is dit?
Het is een polymeer gemodificeerde repartiemortel met een hoge kwaliteit. Het materiaal heeft een langere verwerkingstijd, zodat je ook als je er langer aan werkt toch een mooi eindresultaat krijgt. De wanden zijn 3 cm dik, en de bodem is 4 cm. De kale romp zoals hij nu staat weegt net onder de 20 ton. Als het schip helemaal af is, heeft het vier slaapkamers, een woonkamertje van 4 x 4,5 meter, een badkamer, keuken en een machinekamer met dieselmotor. Een totale waterverplaatsing van 47 ton.

Is beton sterk genoeg?
Volgens mijn berekeningen is het net zo sterk of sterker dan 1 cm dik staal. En beton is veerkrachtiger dan je zou denken. Mijn wanden met een dikte van 3 cm kun je over een lengte van 2 meter rustig 2 cm indrukken zonder dat er iets gebeurt. Bij stalen schepen zie je dat de romp na verloop van tijd door het continue beuken van het water gaat vervormen. Een wasbord-effect. Daar ben ik met dit betonnen schip niet bang voor. Alleen het omkeren van de romp, straks, dat wordt nog wel even spannend. Want hij is gemaakt om rechtop in het water te liggen, niet op zijn kant op de kant.

Succes daar mee. Hebt u nog iets gehad aan de samenwerking met Grouttech?
Zeker, Hans Renkema heeft geholpen met proefstukken spuiten. Die is in het begin hiernaartoe gereden met drie zakken mortel. Hij heeft ook veel advies gegeven. Dat moest ook wel, want deze toepassing voor dit product, dat doet niemand op deze manier, dus ik moest alles zelf uitvinden. Maar Hans heeft me steeds bijgestaan, kwam met ideeën. Hij was zelf ook super enthousiast over het project. Ze snappen hoeveel dit voor mij betekent.

U hebt veel geïnvesteerd in dit project...
Ja, ik heb zelfs mijn huis verkocht om dit schip te kunnen bouwen. Daardoor kan ik nu ook twee jaar lang aan mijn nieuwe varende woning werken. Aan de andere kant… straks kan ik goedkoop wonen, want je kunt op veel plekken in Nederland gratis liggen. Wel zal ik tegen die tijd weer aan de slag moeten met mijn echte baan: Klusbedrijf Kers. Tot nu toe bouwde ik voornamelijk keukentjes en af en toe een bootje. Maar als dit project af is, is het natuurlijk goede reclame. Dus wie weet haal ik dan eens een opdracht binnen voor het bouwen van een flink schip. Dat zou helemaal geweldig zijn!